Choć zdawać by się mogło, że większość z nas kojarzy pojęcie “tańca regionalnego”, wiążąc go najczęściej z występami lokalnych grup tanecznych w imponujących strojach ludowych, a tym samym z podtrzymywaniem swego rodzaju tradycji – nie wszyscy zdajemy sobie sprawę z jego wyjątkowości. Mowa tutaj nie tylko o ogromnej roli jaką pełni “przekazując” kolejnym pokoleniom istotne informacje o rodzicach, dziadkach, pradziadkach – którzy być może wychowali się na regionalnym tańcu. Taniec ludowy, podobnie jak każdy inny rodzaj tańca, nie tylko wspaniale wspiera nasze zdrowie, ale również pozwala na integrację z – najczęściej – lokalną społecznością. Co więcej, to właśnie taniec regionalny – pełen skocznego, pełnego energii i radości tańca – skutecznie łączy pokolenia, nierzadko zrzeszając w jednej grupie zarówno początkujących nastolatków, jak i seniorów, którzy na scenie spędzili już wiele lat. Taniec regionalny to także bez wątpienia piękne, efektowne fryzury tancerek, pełne imponujących detali stroje ludowe – niegdyś przekazywane z pokolenia na pokolenie – oraz muzyka, która ściśle wiąże się z danym regionem kraju. Co warto wiedzieć o tańcu regionalnym i dlaczego to właśnie on przyciąga ostatnimi czasy tak wielu zainteresowanych?
Taniec regionalny – co to oznacza?
Taniec regionalny – nazywany również tańcem ludowym – to nic innego jak wytwór kultury ludowej danego kraju. Jednak pod tym pojęciem kryje się znacznie więcej niż sam taniec – to również odpowiednia, dobrana do niego muzyka, stroje, całość inscenizacji. Do tej pory na całym świecie prężnie funkcjonuję różnego typu przeglądy i konkursy taneczne, skupione właśnie na tańcu ludowym – dające możliwość grupie tanecznej nie tylko na zebranie wspaniałych doświadczeń na scenach i parkietach w nieznanych dotąd miejscach czy na obcowanie z nową kulturą, ale również na podróżowanie po wielu kontynentach! Taniec regionalny możemy podzielić na trzy kategorie – tańce powszechne, zabawy (którym najczęściej towarzyszy śpiew) oraz na tak zwane “tańce obrzędowe”, a więc element określonego obrządku. Najpopularniejsze tańce regionalne w Polsce to między innymi kujawiak, lasowiak, polonez, trojak, taniec podhalański i krakowiak. Mniej znane tańce regionalne naszego kraju to z kolei tak zwany “goniony”, cenar, chmielowy, szot, kosyder czy “siustany”. Co ciekawe, regionalny taniec o wdzięcznej nazwie “polka” nie pochodzi z Polski, a z Czech. Z kolei chorwackim znanym w wielu miejsach na świecie tańcem jest tak zwane “kolo”. Również Anglia ma swoje liczne tańce regionalne – na przykład słynnego “morrisa”. W Hiszpanii za najpopularniejsze tańce ludowe uchodzi jota, bolero i kaczucza, a we Włoszech – saltarello i tarantela. Zapewne spotkałeś / aś się też z tańcem o nazwie “kozak” – t0 taniec ludowy pochodzący od naszych sąsiadów, z Ukrainy.
Polskie tańce narodowe
Co warto wiedzieć o polskich tańcach narodowych, które w trakcie rozwoju historycznego znacząco odbiegły od pierwowzorów wiejskich? Przede wszystkim to, że wyróżniamy ich tylko lub aż pięć – to wspominane wyżej krakowiak, polonez, kujawiak, ale i mazur i oberek. To właśnie te pięć tańców bardzo mocno kojarzy się z polską kulturą – i choć w średniowieczu tańce ludowe uznawano za niemoralne, dzisiaj pomagają nam w kultywowaniu pięknych, krajowych tradycji. Co więcej, w romantyzmie to właśnie tańce regionalne skutecznie jednoczyły polską kulturę. Jeśli w szkole tanecznej, do której uczęszczamy istnieje możliwość odbycia jednorazowych (a może kilku czy nawet kilkunastu!) zajęć tańca regionalnego – z całą pewnością warto z nich skorzystać, nie tylko dla samego doświadczenia, ale również dla nauczenia się ich, aby – być może kiedyś – móc przekazać cenne kroki taneczne kolejnym pokoleniom. Jak widać, taniec odgrywa ogromną rolę w naszej codzienności – pozwalając nie tylko wyrażać emocje i komunikować się na parkiecie, ale również pielęgnować to co związane z naszą polską historią (a czego możesz nie przeczytać w podręcznikach szkolnych).
Jak tańczyć krakowiaka?
Aby prawidłowo zatańczyć krakowiaka – wywodzącego się z Krakowa (jak sama nazwa wskazuje) – powinno się stosować w nim metrum 2/4 i charakterystyczny synkopowany rytm. Czym jest synkopa? To nic innego jak przedłużanie wartości rytmicznej znajdującej się na słabej części taktu o jego następną część. Jak się okazuje, dobrze zatańczony krakowiak wymaga więc pełnego skupienia i odpowiednich umiejętności. Z kolei polonez – nazywany pierwotnie tańcem “chodzonym” – to polski taniec dworski, którego korzenie sięgają właśnie do ludowości, regionalności. Polonez to taniec powolny i dostojny, z akcentem na raz – idealny jako taniec otwierający różnego typu eleganckie uroczystości (wszyscy znamy go chociażby ze studniówek!). Inny polski taniec regionalny – mazurek – pochodzi oczywiście z Mazowsza i stanowi zupełne przeciwieństwo poloneza. Jest szybki, dynamiczny, żywy – z wieloma rytmami punktowanymi. Co zatem z oberkiem? To również jeden z popularniejszych tańców – być może miałeś / aś okazję tańczyć go na przykład na tradycyjnym, polskim weselu! To taniec żywy, radosny, najszybszy z tańców narodowych – z metrum 3/8. Ostatni z całej piątki – pochodzący z Kujaw kujawiak – jest powolny, najwolniejszy ze wszystkich pięciu. Jest tak zwanym tańcem “kolebanym”, czyli bujany, kołysany, huśtany. I choć może wydawać się tym samym najprostszym z pięciu narodowych tańców – nic bardziej mylnego! Każdy z nich wymaga pełnego zaangażowania i włożonej pracy na sali tanecznej.
Na pytanie więc “czy warto zapisać się na naukę tańca regionalnego” czy też “czy warto zapisać na nie swoje dziecko” – nie pozostaje nic innego innego jak odpowiedzieć głośne i wyraźne “TAK!”. Próbując nowych rzeczy – również tych tanecznych – wspierasz swój rozwój, poznajesz nowych ludzi, a – w tym konkretnym wypadku – poznajesz również historię oraz kulturę danego regionu. Sprawdź ofertę szkoły tańca w swoim mieście lub pobliskich miejscowościach i ciesz się elementami folkloru na parkiecie! Być może okaże się, że to właśnie tradycyjny taniec ludowy jest Twoim numerem jeden – dając Ci najwięcej frajdy i radości!
A Ty, próbowałeś / aś zatańczyć już kujawiaka, mazurka, oberka czy trojaka?
